Rak tela materice (endometrijuma)

Rak tela materice je zloćudno oboljenje koje se javlja obično kod žena u menopauzi, i retko kod mlađih žena u reproduktivnom periodu. To je tumor koji nastaje od unutrašnjeg sloja zida tela materice.

Uzrok raka tela materice – raka endometrijuma

Kao glavni krivac i uzrok za razvoj raka tela materice jeste izloženost organizma povećanom nivou estrogena tzv. stanje hiperestrogenizma.

Povećan nivo estrogena u organizmu prisutan je kod žena koje su gojazne, imaju šećernu bolest, poremećaj rada štitaste žlezde, poremećaj menstrualnih ciklusa različitog uzroka, kod žena koje nisu rađale, kod ranog menstrualnog krvarenja i kasne menopauze i kod žena koje su koristile kontraceptivne pilule na bazi estrogena u dužem vremenskom periodu.

Ovo su rizične grupe žena na koje treba obratiti pažnju. Međutim, treba naglasiti da rak tela materice može da nastane i bez uticaja estrogena na ćelije endometrijuma, pa možemo reći da se rak tela materice prema prirodi bolesti može podeliti na estrogen zavisne i estrogen nezavisne tumore.

Simptomi i klinička slika raka tela materice

Rak tela materice kao bolest je dugo vremena bez simptoma. Često se posumnja na ovo oboljenje kada se na rutinskom ginekološkom ultrazvučnom pregledu uoči zadebljanje unutrašnjeg sloja materice, pojava izraštaja, polipa kod žena koje su u menopauzi ili u prelaznom periodu prema trajnoj neplodnosti u periodu perimenopauze.

Postoji oprečno mišljenje o debljini endometrijuma u ovoj kategoriji žena koja može biti suspektna odnosno izazvati sumnju na razvoj raka tela materice. U proseku, svako zadebljanje preko 6 mm zahteva ispitivanje.

Kod žena u reproduktivnom periodu, treba naglasiti da debljina endometrijuma zavisi od faze menstrualnog ciklusa zbog uticaja polnih hormona.

Simptomi koji mogu da ukažu na rak tela materice i zahtevaju posetu ginekologu su:

• Krvarenje iz materice - važi pravilo da se svako krvarenje iz materice smatra rakom tela materice dok se ne dokaže suprotno.
• Pojava neprijatnog iscedka iz vagine tipa ispirka mesa.
• Bol u donjem delu trbuha kao znak uznapredovale bolesti.

Usled pritiska na okolne strukture i širenja bolesti na udaljene organe (jetra, pluća, kosti) mogu se javiti problemi sa mokrenjem, pražnjenjem creva i bolovi u kostima.

Dijagnoza raka tela materice

Ginekološki pregled i ginekološki (vaginalni) ultrazvuk su osnova dijagnoze raka tela materice na osnovu kojih se postavlja sumnja za postojanje istog.

Patohistološka potvrda je glavni dijagnostički postupak kod postavljanja dijagnoze karcinoma tela materice. Svaki suspektni (sumnjivi) endometrijum treba bioptirati (uzorkovati). Uzorak se dobija:

• kiretažom (ljuštenjem unutrašnjeg sloja materice uz pomoć posebnog instrumenta-kirete) ili
• histeroskopski (optičkim instrumentom koji se uvodi u unutrašnjost tela materice radi njene vizuelizacije i uzima biopsija sa suspektnih mesta).

Dodatna radiološka obrada je neophodna radi procene proširenosti bolesti i odluke o lečenju.

Lečenje raka tela materice

Glavni vid lečenja kod osoba u ranom stadijumu bolesti jeste operativno. Operativni pristup kada je u pitanju lečenje raka tela materice podrazumeva uklanjanje materice, jajnika i jajovoda obostrano, odnosno jedan radikalni pristup.

Drugi vidovi lečenja su hemioterapija, zračna terapija i hormonoterapija. Odluku o toku lečenja donosi multidisciplinarni tim u sastavu: ginekolog, onkolog i radioterapeut i to na osnovu uvida u Vaše kliničko stanje, životnu dob, stadijum bolesti, histološki tip raka, i ovde se najčešće radi o adenokracinomu.

Ukoliko imate gore navedene simptome, a posebno ako imate krvarenje iz materice i žena ste u menopauzi, potrebno je da se odmah obratite ginekologu.

Ne postoji test za rano otkrivanje bolesti, pa su redovni ginekološki pregledi i ginekološki ultrazvuk prioritet.